Ιούλιος 2016

Η φαρμακευτική αξία και η χρήση του μύρτιλου στη γαστρονομία!!!

     Οι καρποί του μύρτιλου είναι εύγεστοι και έχουν υψηλή θρεπτική αξία. Αντίθετα είναι φτωχά σε λίπος, νάτριο και θερμίδες, γεγονός που τα τοποθετεί στην πρώτη βαθμίδα της υγιεινής διατροφής!!! Το μύρτιλο είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές βιταμίνες A, C, E, B- καροτίνη, σε σάκχαρα, σε κάλιο, μαγνήσιο,φώσφορο,ανόργανα οξέα, μεταλλικά άλατα, πηκτίνη και φυτικές ίνες.

     Τα μύρτιλα διαφημίζονται ως πηγή αιώνιας νιότης και οι τρέχουσες μελέτες για τα οφέλη τους στρέφονται σε αντιοξειδωτική δραστηριότητα, αντιγήρανση, πρόληψη καρκίνου, καρδιακή και εγκεφαλική λειτουργία, υγεία όρασης κ ουροποιητικού συστήματος!!! Έρευνα του μεγάλου αμερικανικού πανεπιστιμίου Tufts το κατατάσσει ως το υπ΄ αριθμόν 1( μεταξύ 60 φρούτων που εξετάσθηκαν συστηματικά) σε αντιοξειδωτικές και αντηγηραντικές ιδιότητες - σχεδόν 40%  περισσότερες από το κόκκινο κρασί. Επίσης δεκάδες έρευνες έχουν εξακριβώσει τις ευεργετικές ιδιότητες του μύρτιλου στην όραση, στη πρόληψη και αντιμετώπιση των ουρολοιμώξεων, στη πρόληψη των αλλεργειών, στη καταπολέμηση της κακής χοληστερόλης(LDL) και της αρτιοσκλήρυνσης, στον έλεγχο της υπέρτασης κ.α. λόγω των φυτοοιστρογόνων που περιέχουν ο καρπός και τα φύλλα του φυτού.

     Η μεγάλη του περιεκτικότητα σε γλυκοζοειδή- και ειδικότερα η νεομυρτιλίνη- έχει αποδειχθεί επιστημονικά οτι είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη!! Ακόμα το φολικό οξύ και το οξύ elagum των καρπών  του μύρτιλου έχει αποδειχθεί πειραματικά οτι επιβραδύνουν και προστατεύουν από την ανάπτυξη όγκων στο στομάχι, στον οισοφάγο, στους πνεύμονες, του παχέος εντέρου, του καρκίνου του στόματος, του προστάτη, στη μήτρα και στις ωοθήκες.

     Επίσης το αφέψημα από τα φύλλα είναι ένα ευεργετικό ρόφημα που βοηθάει στην αντιμετώπιση του προβλήματος της υψηλής συγκεντρώσης σακχάρων στο αίμα. Ακόμα τα φύλλα του έχουν χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση της διάρροιας, της δυσπεψίας και της ναυτίας!!!

 

Κατεψυγμένο μύρτιλο

      Η ευκολία των κατεψυγμένων μύρτιλων μας επιτρέπει να απολαμβάνουμε το πλούσιο σε αντιοξειδωτική δράση φρούτο σε οποιαδήποτε εποχή του χρόνου. Σύμφωνα με πείραμα που έγινε στο South Dakota State University διαπιστώθηκε ότι τα κατεψυγμένα μύρτιλα είναι εξίσου θρεπτικά όπως τα φρέσκα. Μετά από σύγκριση της αντιοξειδωτικής ένωσης των φρέσκων με τα κατεψυγμένα μύρτιλα δεν βρέθηκε καμία μείωση στη θρεπτική τους αξία. Αντίθετα, στη πραγματικότητα το πάγωμα των καρπών αύξησε τη συγκέντρωση των ανθοκυάνων. 

    Οι κρύσταλλοι πάγου που σχηματίζονται κατά τη διάρκεια της κατάψυξης καθιστούν τις ανθοκυάνες περισσότερο διαθέσιμες. Οι ανθοκυάνες παρέχουν προστασία σε διάφορα συστήματα του ανθρώπινου σώματος ενώ βελτιώνουν την όραση.

Η Λίπανση..

   

 Το μύρτιλο είναι ένα φυτό χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά! Γι αυτόν ακριβώς το λόγο μπορεί να καλλιεργηθεί σε εδάφη πτωχής έως μέσης γονιμότητας, χωρίς να χρειάζεται ιδιαίτερες λιπάνσεις. Στο μύρτιλο συνιστάται τα θρεπτικά συστατικά να δίνονται με επαναλαμβανόμενες κ ελαφρές λιπάνσεις. Τα λιπάσματα που χορηγούνται πρέπει να διασκορπίζονται στη βάση των φυτών, αλλά δεν πρέπει να είναι μικρότερη από 20 εκατ. η απόσταση από το λαιμό των φυτών κ αυτό γιατί οι ρίζες τους είναι ευαίσθητες στη περίσσεια αλάτων.

     Πριν ο καλλιεργητής αποφασίσει για το είδος της ετήσιας λίπανσης που θα χρησιμοποιήσει για την ανάπτυξη του μύρτιλου πρέπει πρώτα να κάνει μια ανάλυση που αφορά τα φυσικά και χημικά συστατικά του εδάφους κ μία φυλλοδιαγνωστική ανάλυση.
      Η ανάλυση του εδάφους γίνεται για να μας δείξει τη περιεκτηκότητα του στα διάφορα θρεπτικά συστατικά, καθώς επίσης και το τύπο του από άποψη φυσικής και κοκκομετρικής δομής.Η ανάλυση του εδάφους είναι απαραίτητη στα εδάφη που έχουμε επέμβει κ έχουμε τροποποιήσει το pH τους και αυτό γιατί μπορεί να χρειαστούμε να επέμβουμε ξανά. Μια ανάλυση του εδάφους κάθε 3-4 χρόνια μας δίνει τη δυνατότητα να παρακολοθούμε την εξέλιξη και τη περιεκτηκότητα των διάφορων θρεπτικών συστατικών του εδάφους.

    Η φυλλοδιαγνωστική, είναι η ανάλυση των φυτών που γίνεται κάθε χρόνο ώστε να γίνονται αντιληπτά τυχόν προβλήματα θρέψεως που αρκετά συχνά οι χημικές αναλύσεις του εδάφους δεν μπορούν να εντοπίσουν. Το δείγμα των φύλλων που χρησιμοποιείται στη διαδικασία αυτή, πρέπει να λαμβάνεται στο τέλος της περιόδου της ενεργού ανάπτυξης των φύλλων κ στις αρχές της συγκομιδής. Σημαντικό είναι τα φύλλα να είναι ετήσιας ανάπτυξης κ να προέρχονται από το μεσαίο τμήμα των καρποφόρων βλαστών.
     Όπως προαναφέρθηκε, το μύρτιλο έχει μικρές ετήσιες ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά που έχει ανάγκη για την ανάπτυξή του.
      Άζωτο: Το άζωτο είναι το θρεπτικο συστατικό που πρέπει να χορηγείται κάθε χρόνο. Η ποσότητα που πρέπει να εφαρμόζεται ανάλογα με την εξέλιξη του φυτού, την απόδοση του καθώς και τη περιεκτηκότητα του εδάφους σε οργανικές ουσίες. Η σωστή αζωτούχος λίπανση εξασφαλίζει την άριστη ανανέωση των βλαστών, την φυσιολογική ανάπτυξη του φυτού καθώς επίσης και την υψηλή παραγωγή των φυτών.
     Φώσφορο και Κάλιο: Το μύρτιλο απαιτεί μικρές ποσότητες σε φώσφορο και κάλιο. Για το φώσφορο καλό θα ήταν να χορηγείται μία ποσότητα πριν τη φύτευση για τη βελτίωση της περιεκτηκότητας του στο έδαφος. Όπως και στο φώσφορο έτσι και το κάλιο χορηγείται πριν τη φύτευση. Έρευνες έχουν αποδείξει πως το βάρος των καρπών αυξάνεται όσο αυξάνεται το ποσοστό του καλίου στα φύλλα.
      

Οι ποικιλίες του μύρτιλου

    Για να επιλέξει κανείς ποια ποικιλία θα εγκαταστήσει,πρέπει να λάβει υπόψη του πολλούς παράγοντες. Η ποικιλία που θα εγκατασταθεί πρέπει να προσαρμόζεται στις ιδιότητες του εδάφους και κυρίως να είναι κατάλληλη για το συγκεκριμένο γεωγραφικό πλάτος και μήκος.
     Patriot: Είναι ανθεκτικό στις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα. Οι καρποί του είναι ογκώδεις,σφιχτοί με όμορφο χρώμα και έχουν πολύ ωραίο άρωμα.

     Spartan: Αντέχει σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Έχει καλή παραγωγικότητα, ενώ οι καρποί της έχουν μεγάλο μέγεθος.

     Duke: Πρώιμη ποικιλία,με μεγάλους σφιχτούς ανοιχτού χρώματος μπλε καρπούς.

     Bluecrop: Είναι μία από τις πιο διαδεδομένες ποικιλίες μύρτιλου στο κόσμο. Οι καρποί της είναι μέτριου μεγέθους  με χρώμα μπλε. Έχει υψηλή παραγωγικότητα.

     Darrow: Οι καρποί της είναι πολύ αρωματικοί,γλυκείς με μία ελαφρά όξινη γεύση.

     Blueta: Παραγωγική ποικιλία, με καρπούς μέτριου μεγέθους ενώ η γεύση των καρπών είναι ελαφρώς όξινοι.

     Star:

     Jersey:

     Brigita: 

Το κλάδεμα....

     Η κατάλληλη εποχή για το κλάδεμα είναι στο τέλος του χειμώνα ή στην αρχή της άνοιξης όταν οι οφθαλμοί βρίσκονται σε λήθαργο. Εάν γίνει το κλάδεμα μετά το φούσκωμα των οφθαλμών του φυτού,τότε παρατηρείται μείωση της ευρωστίας του,ενώ κινδυνεύουν με μαρασμό οι οφθαλμοί που έχουν αρχίσει να εκπτύσσονται. Στόχος του κλαδέματος είναι τα φυτά που θα δημιουργηθούν να μπορούν να συγκομίζονται εύκολα και στα οποία θα εισέρχεται το ηλιακό φως στο εσωτερικό τους, ο δε καλός αερισμός στο εσωτερικό των θάμνων θα μειώσει τους κινδύνους των ασθενειών.

      Τα πρώτα έτη μετά την εγκατάστασή τους τα φυτά του μύρτιλου δεν απαιτούν αυστηρό κλάδεμα,αλλά έστω κ ελαφρύ, το κλάδεμα είναι απαραίτητο. Τα δύο πρώτα χρόνια,είναι σημαντικό να απομακρύνονται οι ανθοφόροι οφθαλμοί ώστε να ευνοείται η ανάπτυξη των βλαστών του φυτού. Τα επόμενα δύο χρόνια,το κλάδεμα συνίσταται στην απομάκρυνση των πολύ διακλαδισμένων βλαστών κ οι οποίοι βρίσκονται κοντά στο έδαφος,ενώ διατηρούνται αυτοί που έχουν ισχυρή ανάπτυξη και έχουν όρθια θέση.

       Μετά το πέμπτο έτος, το κλάδεμα του μύρτιλου συνίσταται στην απομάκρυνση των ασθενικών,των μη παραγωγικών αλλά και        των πολύ λεπτών βλαστών.Κατά το κλάδεμα του μύρτιλου,πρέπει να έχει υπόψη του ότι το μεγαλύτερο μέρος  της παραγωγής προέρχεται από τους ετήσιους βλαστούς που έχουν μήκος 15-20cm κ οι οποίοι αναπτύσσονται επάνω στους κύριους βλαστούς που έχουν ηλικία 2-6 ετών.Οι βλαστοί με μεγαλύτεροι ηλικία θεωρούνται ότι έχουν μειωμένη παραγωγικότητα.

       Το φυτό του μύρτιλου,βρίσκεται σε πλήρη παραγωγή κατά το 7ο-8ο έτος της ηλικίας του. Κατά το έτος αυτό,το φυτό πρέπει να έχει  συνολικά 12-18 βλαστούς όλων των ηλικιών.

        Κάθε χρόνο από τη βάση του μύρτιλου εκφύονται νέοι βλαστοί.Οι βλαστοί αυτοί μπορεί να φθάσουν ταχέως το ύψος του ενός μέτρου,αλλά συνήθως δεν φέρουν ανθοφόρους οφθαλμούς κατά το πρώτο έτος. Το δεύτερο έτος οι βλαστοί  αυτοί διακλαδίζονται και σχηματίζουν πλάγιους βλαστούς ενώ τα επόμενα από τους πλάγιους αυτούς σχηματίζονται άλλοι δευτερεύοντες πλάγιοι βλαστοί οι οποίοι αυξάνουν συνεχώς σε αριθμό ενώ είναι και πιο λεπτοί. Όσο πιο λεπτός είναι ο βλαστός που φέρει καρπούς τόσο οι καρποί αυτοί είναι μικρού μεγέθους.  

Η φύτευση..

      Η φύτευση του μύρτιλου γίνεται κατά προτίμηση την άνοιξη. Τα φυτά μπορούν να είναι σε γλάστρες ή να είναι γυμνόριζα. Συνήθως οι ρίζες τους περιβάλλονται από τύρφη,πριονίδια κ.τ.λ.

Τα φυτάρια πρέπει να είναι υγιή και εύρωστα και να έχουν ηλικία 1-3 ετών.Τα δενδρύλια του μύρτιλου που έχουν μικρότερη ηλικία (6 μηνών) παρουσιάζουν πολλές απώλειες ενώ τα πιο ηλικιωμένα είναι πιο ακριβά. Ο αριθμός των φυτών συνήθως είναι 200 φυτά ανά στρέμμα.

Σε κάθε λάκκο φυτεύσεως ενσωματώνεται μία ποσότητα τύρφης επειδή αποτελεί πολύ καλό παράγοντα μείωσης του pH του εδάφους. Το pH της τύρφης πρέπει να 'ναι 3.5-4.
Καλό είναι να φυτευτούν 2-3 διαφορετικές ποικιλίες στο ίδιο χωράφι, ώστε να έχουμε το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα σχετικά με την επικονίαση των φυτών. 

Η καλλιέργεια του μύρτιλου απαιτεί την εδαφοκάλυψη με την προσθήκη άχυρων ή από πριονίδι.Τα υλικά αυτά ρυθμίζουν την υγρασία του εδάφους,προστατεύουν το ριζικό σύστημα και συμβάλλουν στη βελτίωση της γονιμότητας του εδάφους. 

Επίσης,μία τεχνική που εφαρμόζεται στην καλλιέργεια του μύρτιλου, είναι η φύτευση των φυτών σε έδαφος που έχει διαμορφωθεί σε κυματοειδή μορφή σχηματίζοντας σαμάρια. 

Η φύτευση σε σαμάρια προστατεύει τα φυτά από τις ασθένειες που προσβάλλουν τις ρίζες επειδή τις απομακρύνει από την ζώνη του εδάφους που έχει πολύ μεγάλη υγρασία.
Υπάρχει μία δυσκολία καταπολέμησης των ζιζανίων πάνω στα σαμάρια, επειδή πρέπει να γίνεται με τα χέρια. Απαγορεύεται η χρήση μηχανικών μέσων πάνω στα σαμάρια επειδή οι ρίζες του μύρτιλου είναι πολύ επιφανειακές και μπορούν να υποστούν ζημιές.