Το κλάδεμα....

     Η κατάλληλη εποχή για το κλάδεμα είναι στο τέλος του χειμώνα ή στην αρχή της άνοιξης όταν οι οφθαλμοί βρίσκονται σε λήθαργο. Εάν γίνει το κλάδεμα μετά το φούσκωμα των οφθαλμών του φυτού,τότε παρατηρείται μείωση της ευρωστίας του,ενώ κινδυνεύουν με μαρασμό οι οφθαλμοί που έχουν αρχίσει να εκπτύσσονται. Στόχος του κλαδέματος είναι τα φυτά που θα δημιουργηθούν να μπορούν να συγκομίζονται εύκολα και στα οποία θα εισέρχεται το ηλιακό φως στο εσωτερικό τους, ο δε καλός αερισμός στο εσωτερικό των θάμνων θα μειώσει τους κινδύνους των ασθενειών.

      Τα πρώτα έτη μετά την εγκατάστασή τους τα φυτά του μύρτιλου δεν απαιτούν αυστηρό κλάδεμα,αλλά έστω κ ελαφρύ, το κλάδεμα είναι απαραίτητο. Τα δύο πρώτα χρόνια,είναι σημαντικό να απομακρύνονται οι ανθοφόροι οφθαλμοί ώστε να ευνοείται η ανάπτυξη των βλαστών του φυτού. Τα επόμενα δύο χρόνια,το κλάδεμα συνίσταται στην απομάκρυνση των πολύ διακλαδισμένων βλαστών κ οι οποίοι βρίσκονται κοντά στο έδαφος,ενώ διατηρούνται αυτοί που έχουν ισχυρή ανάπτυξη και έχουν όρθια θέση.

       Μετά το πέμπτο έτος, το κλάδεμα του μύρτιλου συνίσταται στην απομάκρυνση των ασθενικών,των μη παραγωγικών αλλά και        των πολύ λεπτών βλαστών.Κατά το κλάδεμα του μύρτιλου,πρέπει να έχει υπόψη του ότι το μεγαλύτερο μέρος  της παραγωγής προέρχεται από τους ετήσιους βλαστούς που έχουν μήκος 15-20cm κ οι οποίοι αναπτύσσονται επάνω στους κύριους βλαστούς που έχουν ηλικία 2-6 ετών.Οι βλαστοί με μεγαλύτεροι ηλικία θεωρούνται ότι έχουν μειωμένη παραγωγικότητα.

       Το φυτό του μύρτιλου,βρίσκεται σε πλήρη παραγωγή κατά το 7ο-8ο έτος της ηλικίας του. Κατά το έτος αυτό,το φυτό πρέπει να έχει  συνολικά 12-18 βλαστούς όλων των ηλικιών.

        Κάθε χρόνο από τη βάση του μύρτιλου εκφύονται νέοι βλαστοί.Οι βλαστοί αυτοί μπορεί να φθάσουν ταχέως το ύψος του ενός μέτρου,αλλά συνήθως δεν φέρουν ανθοφόρους οφθαλμούς κατά το πρώτο έτος. Το δεύτερο έτος οι βλαστοί  αυτοί διακλαδίζονται και σχηματίζουν πλάγιους βλαστούς ενώ τα επόμενα από τους πλάγιους αυτούς σχηματίζονται άλλοι δευτερεύοντες πλάγιοι βλαστοί οι οποίοι αυξάνουν συνεχώς σε αριθμό ενώ είναι και πιο λεπτοί. Όσο πιο λεπτός είναι ο βλαστός που φέρει καρπούς τόσο οι καρποί αυτοί είναι μικρού μεγέθους.  

Η φύτευση..

      Η φύτευση του μύρτιλου γίνεται κατά προτίμηση την άνοιξη. Τα φυτά μπορούν να είναι σε γλάστρες ή να είναι γυμνόριζα. Συνήθως οι ρίζες τους περιβάλλονται από τύρφη,πριονίδια κ.τ.λ.

Τα φυτάρια πρέπει να είναι υγιή και εύρωστα και να έχουν ηλικία 1-3 ετών.Τα δενδρύλια του μύρτιλου που έχουν μικρότερη ηλικία (6 μηνών) παρουσιάζουν πολλές απώλειες ενώ τα πιο ηλικιωμένα είναι πιο ακριβά. Ο αριθμός των φυτών συνήθως είναι 200 φυτά ανά στρέμμα.

Σε κάθε λάκκο φυτεύσεως ενσωματώνεται μία ποσότητα τύρφης επειδή αποτελεί πολύ καλό παράγοντα μείωσης του pH του εδάφους. Το pH της τύρφης πρέπει να 'ναι 3.5-4.
Καλό είναι να φυτευτούν 2-3 διαφορετικές ποικιλίες στο ίδιο χωράφι, ώστε να έχουμε το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα σχετικά με την επικονίαση των φυτών. 

Η καλλιέργεια του μύρτιλου απαιτεί την εδαφοκάλυψη με την προσθήκη άχυρων ή από πριονίδι.Τα υλικά αυτά ρυθμίζουν την υγρασία του εδάφους,προστατεύουν το ριζικό σύστημα και συμβάλλουν στη βελτίωση της γονιμότητας του εδάφους. 

Επίσης,μία τεχνική που εφαρμόζεται στην καλλιέργεια του μύρτιλου, είναι η φύτευση των φυτών σε έδαφος που έχει διαμορφωθεί σε κυματοειδή μορφή σχηματίζοντας σαμάρια. 

Η φύτευση σε σαμάρια προστατεύει τα φυτά από τις ασθένειες που προσβάλλουν τις ρίζες επειδή τις απομακρύνει από την ζώνη του εδάφους που έχει πολύ μεγάλη υγρασία.
Υπάρχει μία δυσκολία καταπολέμησης των ζιζανίων πάνω στα σαμάρια, επειδή πρέπει να γίνεται με τα χέρια. Απαγορεύεται η χρήση μηχανικών μέσων πάνω στα σαμάρια επειδή οι ρίζες του μύρτιλου είναι πολύ επιφανειακές και μπορούν να υποστούν ζημιές.   

Η εγκατάσταση της καλλιέργειας του μύρτιλου..

Β)Οι υδατικές ανάγκες του φυτού

Η καλλιέργεια το μύρτιλου είναι αρδευόμενη.Το φυτό αυτό λόγω της φύσεως του ριζικού του συστήματος το οποίο αποτελείται από λεπτές ρίζες χωρίς ριζικά τριχίδια, αλλά λόγω της μικρής και επιφανειακής ανάπτυξης των ριζών του απαιτεί τη συχνή και σε μικρές δόσεις νερού άρδευση.

Η άρδευση του μύρτιλου πρέπει να γίνεται αργά το απόγευμα, αν είναι δυνατόν τις ημέρες χωρίς άνεμο, ώστε να μειωθούν οι απώλειες σε νερό λόγω της εξατμισοδιαπνοής.Η έλλειψη νερού είναι πολύ σοβαρός παράγοντας για την επιβίωση των φυτών ειδικά στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης τους,ενώ στα επόμενα παρατηρείται μείωση της παραγωγής τους.
Η περίσσεια νερού επίσης προκαλεί προβλήματα στην καλλιέργεια του φυτού αυτού.Τα προβλήματα αυτά είναι:η έλλειψη θρεπτικών στοιχείων λόγω απόπλυσης, προβλήματα ασθενειών αλλά και μείωση της δραστηριότητας των ριζών. 

Oι τρόποι εκτίμησης του κατάλληλου χρόνου για την έναρξη της άρδευσης είναι οι εξής:

• Ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες.Είναι απαραίτητη η άρδευση αν επικρατεί ξηρασία για αρκετές μέρες.
• Από τη γενικότερη όψη των φυτών.Αν τα φυτά δείχνουν κάποια συμπτώματα μαράνσεως,άμεσα απαιτείται άρδευση.
• Με τη δοκιμή της υγρασίας της μπάλας του χώματος που σφίγγουμε με το χέρι μας.Αν η μπάλα του χώματος διαλύεται όταν ανοίξουμε την παλάμη μας τότε απαιτείται άρδευση.
• Με την χρησιμοποίηση ειδικών οργάνων μέτρησης της υγρασίας του εδάφους, των ''τασιμέτρων''.

Η εγκατάσταση της καλλιέργειας του μύρτιλου

Α)Το έδαφος

Το ιδανικό έδαφος για το δενδρώδες μύρτιλο είναι το ελαφρό αμμώδες ή χαλικώδες έδαφος που είναι πλούσιο σε οργανική ύλη, και το οποίο έχει μία ελαφρά κλίση,αλλά έχει πολύ χαμηλό pH (pH 4,2-5,5).

Σε υψηλότερο pH από 5,5 τα φυτά παρουσιάζουν φαινόμενα έλλειψης σιδήρου(χλώρωση),ενώ αντίθετα σε πολύ χαμηλό pH(3,8) υπάρχει ο κίνδυνος να παρουσιασθούν φαινόμενα τοξικότητας από το μαγγάνιο του εδάφους αλλά και της έλλειψης καλίου.

Μερικά είδη εδαφών,λόγω του ότι το pH τους είναι σχετικά υψηλό,απαιτούν μία διαδικασία οξύνισης και μείωσης του pH τους,πριν από το φύτεμα των δενδρυλλίων του δενδρώδους μύρτιλου.

Η διαδικασία οξύνισης του εδάφους μπορεί να γίνει με τη διασπορά στο έδαφος μίας ποσότητας θείου.

Το θείο είναι ένα στοιχείο που είναι επιτρεπτό και από τη βιολογική γεωργία και επομένως μπορεί να χρησιμοποιηθεί από εκείνους που καλλιεργούν βιολογικά το δενδρώδες μύρτιλο.

Η καλλιεργητική πρακτική έχει δείξει ότι δεν πρέπει κανείς να ρίχνει στο έδαφος ποσότητες θείου μεγαλύτερες των 50 κιλών/στρ/έτος,επειδή μπορεί να ζημιωθεί η μικροβιακή ζωή του εδάφους.

Αν το έδαφος έχει pH 5,2-6,5 πρέπει να εφαρμόσει στο έδαφος μία ποσότητα θείου,ώστε να μειωθεί το pH, ενώ αν είναι μεγαλύτερο από 6,5 πρέπει να αποφύγει να καλλιεργήσει το μύρτιλο στο έδαφος αυτό.

Μία άλλη τεχνική όξυνισης του εδάφους είναι η χρησιμοποίηση της τύρφης.Αν και κοστίζει περισσότερο από το θείο,η επίδρασή της στο έδαφος είναι πιο μακροχρόνια.

Η ποιότητα του νερού αρδεύσεως είναι ένα στοιχείο που πρέπει να προσέξει κανείς,επειδή μπορεί με την πάροδο του χρόνου να προκαλέσει ανεπιθύμητη άνοδο του pH του εδάφους.

Επίσης στη καλλιέργεια του μύρτιλου χρησιμοποιούνται ορισμένα οργανικά βελτιωτικά που τοποθετούνται σαν εδαφοκάλυψη στην επιφάνεια του εδάφους.Τα κυριότερα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι:

• Τα πριονίδια
• Οι φλοιοί των δέντρων

Τα οργανικά αυτά βελτιωτικά παίζουν σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια του μύρτιλου.Διατηρούν τη θερμοκρασία και την υγρασία του εδάφους σταθερή, ενώ εμποδίζουν το φύτρωμα πολλών ζιζανίων. Επίσης συμβάλλουν στη διατήρηση του pH και αυξάνουν την ικανότητα του εδάφους στη συγκράτηση υγρασίας. 

Τα βοτανικά στοιχεία του φυτού..

                                 
                ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΚΑΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ

Η συστηματική κατάταξη του μύρτιλου έχει ως εξής:

ΚΛΑΣΗ:Magnoliophyta
ΤΑΞΗ:Ericales
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ:Ericaceae
ΓΕΝΟΣ:Vaccinium

Τα κυριότερα είδη:

Vaccinium myrtillus
Vaccinium myrtlloides
Vaccinium vitis-idaea

Το γένος vaccinium περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό ειδών.Όλα τα είδη του γένους Vaccinium φύονται σε όξινα εδάφη,ενώ σε άγρια μορφή τα συναντούμε πολλές φορές σε δάση πεύκων.Σε γενικές γραμμές, μπορούμε να διακρίνουμε σε δύο μεγάλες κατηγορίες τα διάφορα είδη του γένους Vaccinium.Τα είδη εκείνα που έχουν καρπούς με μπλε χρώμα και τα οποία είναι γνωστά σαν blueberries και εκείνα που έχουν κόκκινους καρπούς γνωστά ως cranberries.

Το μύρτιλο είναι ένα φυτό που περιλαμβάνει πολλά είδη με μεγάλη γεωγραφική εξάπλωση.Στην Ευρώπη υπάρχουν πολλά αυτοφυή είδη μύρτιλου, με πιο γνωστά το Vaccinium myrtillus και Vaccinium uliginosum,τα οποία απαντώνται με τη μορφή χαμηλού θάμνου μέσα στα δάση.Στη Βόρεια Αμερική το πιο γνωστό είδος χαμηλού θαμνώδους μύρτιλου είναι το Vaccinium angustifolium που βρίσκεται μέσα στα δάση σε άγρια μορφή.Στην Αμερική,επίσης,υπάρχει και ένα είδος μύρτιλου που έχει υψηλή ανάπτυξη κορμού,είναι το Vaccinium corymbosum var.Ashei το οποίο έχει επικρατήσει να ονομάζεται μπλούμπερι (Blueberry).Το είδος αυτό είναι το μύρτιλο που κυρίως καλλιεργείται σε ολόκληρο τον κόσμο.

ΜΥΡΤΙΛΟ-BLUEBERRY (γενικά χαρακτηριστικά)

Κατ' αρχήν θα θέλαμε να σας καλωσορίσουμε στο blog μας.Στο blog αυτό θ' ασχοληθούμε με την καλλιέργεια του μύρτιλου.Είναι μια προσπάθεια της "AGROPLANINA" LTD που ειδικεύεται τόσο στη παραγωγή, όσο και στην εμπορία φυτών μύρτιλου στην Ελλάδα και το εξωτερικό.Στόχος μας είναι μέσα από την εμπειρία μας,να καλύψουμε τα κενά που υπάρχουν στην Ελλάδα σχετικά με την καλλιέργεια του μύρτιλου.

Η καλλιέργεια του μύρτιλου αποτελεί μία πολύ καλή εναλλακτική καλλιέργεια, για όσους ενδιαφέρονται για κάτι καινούριο που θα τους εξασφαλίζει ένα καλό εισόδημα,ενώ επίσης αποτελεί ιδανική καλλιέργεια για όσους θέλουν ν' ασχοληθούν με τη βιολογική καλλιέργεια,καθώς το φυτό είναι ανθεκτικό στις ασθένειες.Το "ελιξήριο της ζωής"-όπως το αποκαλούν στη Ρωσία-είναι μια αποδοτική αλλά και ωφέλιμη καλλιέργεια,τόσο για τον αγρότη,όσο και για τον καταναλωτή,που επωφελείται από τα ευεργετικά του συστατικά.

Το μύρτιλο έχει καλή απόδοση καρπών..χρειάζεται ηλιοφάνεια,όξινο χώμα,περιοχή καλής αποστράγγισης εδάφους και κάποιες ώρες κρύου χειμώνα-αριθμός των οποίων ποικίλει ανάλογα με την ποικιλία για να μπορέσουν ν' ανθοφορήσουν.Η καλλιέργεια του μύρτιλου στην Ελλάδα κινείται σε χαμηλά επίπεδα,αλλά το ενδιαφέρον συνεχώς αυξάνεται τα τελευταία χρόνια.Η διάρκεια της καλλιέργειας κρατάει περίπου 50 χρόνια,ενώ ο αριθμός των φυτών που καλλιεργούνται ανά στρέμμα, είναι περίπου στα 200.Η μέση απόδοση των φυτών ανά στρέμμα είναι περίπου 1000kg.

Οι καρποί του μύρτιλου χαρακτηρίζονται από τις πολλές αντιοξειδωτικές ουσίες.Τα τελευταία χρόνια έχουν αναφερθεί πολλές φορές οι ευεργετικές τους ιδιότητες όπως για την αντιμετώπιση της διάρροιας,την καλή κυκλοφορία του αίματος,βελτίωση της όρασης και τη μείωση του σακχάρου στο αίμα.

Οι καρποί του μύρτιλου μπορούν να καταναλωθούν σα νωποί καρποί ή να χρησιμοποιηθούν απ΄τη ζαχαροπλαστική για την παραγωγή μαρμελάδων,σιροπιών,αφεψημάτων απ' τα φύλλα,την παραγωγή αλκοολούχων ποτών,όπως λικέρ,τσίπουρο κ.α.